اسکولیوز یا کژ پشتی به انحراف بیشتر از ده درجه ستون فقرات در نمای رخ تعریف می شود.به اسکولیوزی که بعد از ۱۸ سال تشخیص داده می شود اسکولیوز بالغین گفته می شود. این بیماری انحرافی در ستون فقرات به دو دسته کلی تقسیم می شوند :
۱-اسکولیوز ناشناخته و ۲-اسکولیوز تخریبی ناشی از صدمه دیسک و مفاصل پشتی ستون فقرات.
در اسکولیوز ناشناخته که علت واحد و مشخصی ندارد معمولا انحراف را به عنوان یک داغ از سنین نوجوانی به جوانی منتقل می کنند ولی در نوع تخریبی به تدریج و با افزایش سن انحراف ستون رخ می دهد.
هر دو نوع با گذشت زمان قابل پیشرفت است اما در نوع ناشناخته شدت پیشرفت انحراف به شدت پیشرفت دوران نوجوانی نمی باشد.
اگر انحراف به۳۰ درجه برسد برجستگی واضحی در ستون فقرات ظاهر می شود که تشخیص ان بر عوام اسان است و اگر این زاویه به ۵۰ درجه یا بیشتر برسداحتمال پیشرفت خیلی زیادتر می شود.در مواردی که انحراف به ۸۰ درجه می رسد احتمال اختلالات تنفسی و قلبی بالا می رود . بعضا این انحرافات سبب تنگی کانال نخاعی و نقص عصبی و گاها فلجی می شود.
از عوارض قلبی ریوی و محدودیت های حرکتی که بگذریم مهمترین مشکل این افراد اختلالات روحی روانی به خصوص در حاشیه ازدواج انها می باشد .یکی از سوالات شایع این افراد احتمال انتقال این صفت به نسل بعدی است . احتمال انتقال انحراف در کژ پشتی ناشناخته به فرزند حدود ۱۰ درصد است.
تشخیص: معمولا بالینی است و رادیولوژی شدت ضایعه و در موارد شک به به تنگی نخاعی انجام ام ار ای لازم می شود.
درمان: بر خلاف اسکولیوز ناشناخته نوجوانی که در شرایطی کمر بند طبی جایگاه می یابددر این نوع از کژ پشتی بریس کاربردی ندارد. در اکثریت موارد فیزیوتراپی و ورزش های هوازی تنه و تغییر رفتار های روزمره درمان اصلی و نگهدارنده این بیماران است. انحراف معمولا پایدار است و همه اقدامات در جهت جلو گیری از پیشرفت است.
جراحی در موارد نادر جایگاه می یابد. و اگرهم برنامه ریزی شد معمولا به نیت اصلاح و زیبایی نمی باشد. جراحی ستون فقرات معمولا جهت رفع فشار های عصبی انجام می شود در صورتی که زاویه انحراف از ۳۰ درجه گذشته باشد علاوه بر فشار زدایی عناصر استخوانی و رباطی، وسیله گذاری و فیوژن مهره ای و اصلاح نسبی انحراف جایگاه می یابد. در موارد خاص در سنین جوانی در صورتی که زاویه انحراف از ۵۰ درجه عدول کند جراحی اصلاحی نیز جایگاه می یابد که هزینه و خطرات زیادی را به همراه دارد.
نتیجه گیری: تشخیص و غربالگری اسکولیوز در سنین نوجوانی و مدرسه ای از اهمیت بالایی برخوردار است عدم پیشگیری و درمان انحراف در این سنین سبب مشکلات غیر قابل جبران در سنین جوانی و بزرگسالی می شود.